Skip to main content

Bài 8-3 - Các Tính Chất của OOP trong Python

Tác giả: Phu Hoang
Thuộc loạt bài: Học Lập Trình Python OOP cơ bản
Web học lập trình Python: Let's Code Python

🧠 Mục tiêu bài học​

Trong bài này, bạn sẽ học 4 tính chất quan trọng nhất của lập trình hướng đối tượng:

  1. Tính đóng gói (Encapsulation)
  2. Tính kế thừa (Inheritance)
  3. Tính đa hình (Polymorphism)
  4. Tính trừu tượng (Abstraction)

🧳 1. Tính đóng gói (Encapsulation)​

Đóng gói là khả năng ẩn dữ liệu bên trong đối tượng và chỉ cho phép truy cập qua phương thức.

🧪 Ví dụ:​

class BankAccount:
    def __init__(self, balance):
        self.__balance = balance  # Dấu __ để ẩn thuộc tính

    def deposit(self, amount):
        self.__balance += amount

    def get_balance(self):
        return self.__balance
acc = BankAccount(1000)
acc.deposit(500)
print(acc.get_balance())  # 👉 1500
# print(acc.__balance)    ❌ Lỗi vì thuộc tính này bị ẩn

✅ Ý nghĩa: Bảo vệ dữ liệu khỏi bị thay đổi trực tiếp từ bên ngoài.

👨‍👩‍👧 2. Tính kế thừa (Inheritance)​

Kế thừa là khả năng lớp con kế thừa thuộc tính và phương thức từ lớp cha, giúp tái sử dụng mã.

🧪 Ví dụ:​

class Animal:
    def speak(self):
        print("Animal speaks")

class Dog(Animal):
    def bark(self):
        print("Gâu gâu!")

dog = Dog()
dog.speak()   # Kế thừa từ lớp cha
dog.bark()    # Phương thức riêng của lớp con

✅ Ý nghĩa: Giúp mở rộng và tái sử dụng mã hiệu quả.

🌀 3. Tính đa hình (Polymorphism)​

Đa hình là khả năng một phương thức có thể có nhiều cách thực hiện khác nhau.

🧪 Ví dụ:​

class Animal:
    def speak(self):
        print("Animal makes sound")

class Cat(Animal):
    def speak(self):
        print("Meo meo")

class Dog(Animal):
    def speak(self):
        print("Gâu gâu")

def animal_speak(animal):
    animal.speak()

animal_speak(Cat())  # 👉 Meo meo
animal_speak(Dog())  # 👉 Gâu gâu

✅ Ý nghĩa: Cho phép gọi cùng một phương thức nhưng kết quả khác nhau tuỳ theo đối tượng.

🕶 4. Tính trừu tượng (Abstraction)​

Trừu tượng là khả năng ẩn chi tiết không cần thiết và chỉ hiển thị phần quan trọng.

🧪 Ví dụ với abc module:​

from abc import ABC, abstractmethod

class Shape(ABC):
    @abstractmethod
    def area(self):
        pass

class Circle(Shape):
    def __init__(self, radius):
        self.radius = radius

    def area(self):
        return 3.14 * self.radius * self.radius
c = Circle(5)
print(c.area())  # 👉 78.5

✅ Ý nghĩa: Buộc lớp con phải định nghĩa chi tiết, lớp cha chỉ là "khuôn mẫu".

🧠 Tóm tắt 4 tính chất OOP​

Tính chấtGiải thích ngắnTừ khóa Python
Đóng góiẨn dữ liệu, bảo vệ thuộc tính__ten_bien
Kế thừaDùng lại code từ lớp chaclass B(A)
Đa hìnhCùng phương thức, khác hành vioverride method
Trừu tượngChỉ hiển thị điều cần thiết@abstractmethod

🧩 Hình ảnh minh họa​

OOP properties

🧪 Bài tập thực hành​

  1. Viết class Employee, kế thừa class Person. Thêm phương thức get_salary().
  2. Viết class Shape trừu tượng, có area(). Tạo class Rectangle, Circle kế thừa từ Shape.
  3. Viết ví dụ sử dụng đóng gói: thuộc tính __password chỉ được truy cập qua get_password().